چکش اشمیت توسط فنری مشخص باری را روی پیستون در سر آن وارد می‌سازد. در آغاز آزمایش چکش اشمیت میله یا پیستون آزاد سر چکش اشمیت بر روی سطح بتن قرار می‌گیرد سپس بدنه خارجی چکش اشمیت به سطح بتن فشار داده می‌شود تا فنر داخل دستگاه کشیده شود. چفت دستگاه هنگامی که فنر کاملا کشیده شده و چکش اشمیت به سمت سطح بتن حرکت می‌کند، آزاد می‌گردد. چکش اشمیت به سر پیستون ضربه وارد می‌سازد وجرم همراه فنر بازگشت یافته و عقربه ای را با خود بر روی نواری مدرج حرکت می‌دهد تا از روی آن بتوان عدد بازگشت چکش اشمیت را قرائت نمود. عدد بازگشتی به سختی و جرم فنر بستگی داشته و از روی آن با تبدیلی خاص می‌توان سختی سطح را بدست آورد. در واقع عدد بازگشت همان فاصله برگشت وزنه است که نتایج بر حسب آن گزارش شده و توسط منحنی کالیبره به مقاومت فشاری بتن ارتباط داده می‌شود. منحنی کالیبره برای مقاومت فشاری در این روش دارای حساسیت بسیار بالایی بوده و تحت تأثیر عوامل متعددی از جمله نوع و مقدار سیمان، نوع سنگدانه، میزان رطوبت، سن بتن، درجه کربناسیون و حتی امتداد آزمایش قرار می‌گیرد. در این آزمون “عددپس جهندگی ” که به مقاومت ملات (بتن بدون سنگدانه‌های درشت) نزدیک سطح بستگی دارد، اندازه گیری می‌شود. چون مقاومت ملات تعیین کننده مقاومت بتن است، “عدد پس جهندگی” می‌تواند نشان دهنده مقاومت بتن باشد. این آزمون درجا طبعاً مزایایی نسبت به روش‌های آزمایشگاهی دارد. با این چکش می‌توان نقاط زیادی از سازه را آزموده و از تغییر کیفیت بتن در نقاط مختلف یک سازه بزرگ مطلع شد.