در مورد میلگرد بستر بیشتر بدانیم
میلگرد بستر، مفتول طولی تغییر شکل یافته است که مفتول‌های عرضی به‌صورت خرپایی یا نردبانی به آن جوش داده شده است. این نوع میلگرد در ابعاد متناسب برای قرارگیری در اتصالات و درزها بین ردیف های واحد بنایی نصب میشود. همچنین برای ستون‌ها به منظور تحمل باربری عمودی و جلوگیری از شکستگی مایل تاثیر به سزایی دارد. این عنصر منحصر به فرد مانع شکستن، هنگام وارد شدن نیروهای کششی میشود.
این عنصر از جنس فولاد است و از سیم‌های فولادی با ضخامت چهار میلیمتر تولید میشود که ضد زنگ و ضد فرسایش هستند. استفاده از میلگرد بستر باعث مقاوم‌سازی دیوارها در برابر زلزله و نیروهای وارد به ساختمان میشود. طی بررسی خسارت‌های وارده طی سوانحی از قبیل زلزله، در می‌یابیم که خسارات وارد شده طی خرابی دیوارها و سقف ساختمان‌ها رخ می‌دهد که به دلیل نداشتن استحکام کافی سازه رخ می‌دهد. از همین رو اجرای میلگرد بستر یکی از شیوه‌های مقرون به صرفه برای مقاوم سازی ساختمان میباشد.
هنگام ساخت میلگرد بستر باید به رطوبت ملات ساختمانی توجه شود زیرا وجود رطوبت منجر به زنگ زدگی و خوردگی میلگرد و در نهایت کاهش استحکام سازه میگردد. این سوال پیش می آید که “چرا از روشهای دیگر استفاده نمی‌شود؟” و دلیل آن این میباشد که سایر روش‌ها مقاومت کمتر از میلگرد بستر ایجاد میکنند.
بررسی تاریخچه استفاده از میلگرد بستر
برای نخستین بار اروپائیان برای افزایش مقاومت و استحکام سازه‌ها در سال 1813 از میلگرد بستر استفاده کردند و در سال 1950 استفاده از میلگرد رواج یافت. در ایران هم استفاده از میلگرد بستر در سال 1382 متداول شد که منجر به افزایش بیشتر مقاومت و مقاوم سازی ساختمان‌ها و سایر سازه‌ها گردید.
دسته‌بندی و مشخصات میلگرد بستر
میلگرد بستر از نظر جنس به دو دسته استنلس استیل و فولاد گالوانیزه تقسیم میشود:
• استنلس استیل (stainless steel)
که اصطلاحا فولاد ضد زنگ نامیده میشود و با اضافه کردن کروم به عنوان یک آلیاژ در برابر زنگ زدگی محافظت می‌کند و در محیطهای مرطوب استفاده میشود.
• فولاد گالوانیزه
فولاد گالوانیزه نوعی فولاد است که با لایه‌ای از روی پوشش داده میشود و با هدف جلوگیری از خوردگی و زنگ زدگی استفاده میشود. عنصر روی، نقش محافظ بین رطوبت موجود در هوا و فولاد عمل می‌کند و به خوبی در برابر آب مقاومت می‌کند.
پیشنهاد برای مطالعه
فولاد ضد زنگ (استنلس استیل) یا فولاد گالوانیزه؟
انتخاب فولاد ضد زنگ یا فولاد گالوانیزه؟ انتخاب یکی از این دو مدل کار دشواری میباشد و پاسخ دقیقی برای آن وجود ندارد و با توجه به اینکه هر کدام مزایا و معایبی دارند، بر اساس نوع پروژه و نظر مصرف کنندگان می‌توان انتخاب مناسب تری داشت.
از لحاظ قیمت فولاد گالوانیزه ارزان‌تر و در دسترس‌تر است و معمولاً هزینه کمتری نسبت به فولاد ضد زنگ دارد که به یک انتخاب جذاب برای افراد و شرکت‌ها تبدیل میگردد. اگرچه فولاد گالوانیزه ارزان‌تر است اما فولاد ضد زنگ محکم‌تر میباشد که به این دلیل وجود کروم است.
به طور کلی فولاد گالوانیزه نسبت به فولاد ضد زنگ انعطاف‌پذیرتر است و فولاد ضد زنگ قوی‌تر و مقاوم‌تر از فولاد گالوانیزه در برابر خوردگی و زنگ زدگی میباشد.
مزایای استفاده از میلگردهای بستر
• میلگردها به مرور زمان دچار پوسیدگی شده و از بین می‌روند و استفاده از میلگرد بستر، مقاومت ساختمان را در شرایط نامساعد تضمین خواهد کرد.
• عدم نیاز به دوغاب در حین دیوارکشی
• در مقایسه با روشهای قدیمی، استفاده از میلگرد بستر مقرون به صرفه بود و موجب استقبال سازندگان قرار گرفته است.
• با جداسازی دیوارها از ستون ها، منجر به کاهش نیروهای داخل صفحه دیوار میگردد.
• افزایش استحکام سازه در برابر زلزله و خرابی‌های وارده
• اتصال دیوارهای متقاطع به یکدیگر
• افزایش مقاومت برشی داخل صفحه دیوار
• امکان بازسازی محل آسیب‌دیده با استفاده از آن
• امکان تعبیه به صورت عمودی وجود دارد.
نحوه اجرای میلگرد بستر
میلگرد بستر معمولاً به دو روش افقی و عمودی اجرا میشود که به شکل زیر است:
• روش افقی
با استفاده از میلگرد کلافی با قطر 4 الی 6 میلیمتر شکلی مانند نردبان یا خرپا تولید میکنند که عرض میلگرد بستر با عرض دیوار تنظیم میشود. عرض میلگرد بستر را دو تا سه سانت کمتر از ضخامت دیوار در نظر می‌گیریم برای اینکه میلگرد بستر باید در ملات پنهان گردد. در صورت استفاده از مصالح وادار نظیر تیرآهن و میلگرد می‌توان از طریق جوش و با استفاده از قلاب و گیره به وادار متصل نمود.
• روش عمودی
در فضای خالی ایجاد شده بین بلوک‌ها در فرآیند چیدمان، میلگردها را به صورت عمودی قرار می‌دهند که به این دیوارها CMU گفته میشود.
اطلاعات بیشتر در مورد وال پست (وادار)
وال پست یا نگهدارنده دیوار که به صورت یک چهارچوب اجرا میشود، عمدتا از جنس نبشی، ناودانی، قوطی پروفیل میباشد. البته پایدارسازی دیوار با نوین وال پست FRP، مش فایبرگلاس و مش فیبرکربن نیز، امروزه از دسته وال پست‌های رایج در ساختمان سازی هستند.عملکرد وال پست‌ها به منظور توزیع صحیح نیروهای وارده بر دیوار میباشد. در واقع دیوار ساختمان در برابر نیرو وارده به صورت یکپارچه عمل کند و این اسکلت مانع از فروپاشی اعضای غیر اصولی آن در هنگام وقوع سوانح مانند زلزله میگردد. در صورت اجرای غیر اصولی و عدم توجه به ضوابط طراحی استاندارد 2800 ایران و همچنین عدم استفاده از وال پست در هنگام وقوع سوانح فرو میریزد و خسارت های جانی و مالی فراوانی به بار می‌آورد.
پیشنهاد برای مطالعه
وال پست را می‌توان با استفاده از روش‌هایی مانند جوشکاری، پیچ و مهره به ستون‌ها و تیرها متصل نمود. مطابق با استاندارد های اروپایی، از روش جوشکاری به دلیل انعطاف کم برای اتصال وال پست به اعضا استفاده نمی‌شود و تنها روش پیچ و مهره در ساخت اسکلت و قسمت‌های دیگر سازه استفاده میشود ولی در ایران هم‌چنان از روش جوشکاری استفاده میشود و مورد تایید است.
انواع وال پست
وال پست دارای انواع مختلفی میباشد که شامل وال پست افقی، عمودی و ترکیبی میباشد و قسمت‌هایی مانند پنجره‌ها، عایق‌ها، تأسیسات، درب‌ها و نمای بیرونی، ازجمله مکان‌هایی هستند که از وال پست استفاده میشود:
- وال پست افقی
وال پست افقی برای قسمت هایی از ساختمان به کار می‌رود که عمودی هستند اما خود وال پست به صورت افقی اجرا میشود. استفاده از وال پست افقی در دیوار های با ارتفاع بیشتر از 3.5 متر الزامی میباشد و منجر به استحکام سازه و جلوگیری از خرابی در برابر حوادث میگردد.
- وال پست عمودی
از وال پست عمودی زمانی استفاده می‌کنیم که می‌خواهیم ضخامت کل دیوار پوشش داده شود.
همچنین در مواقعی که بارهای خمشی در دیوار بر دیگر انواع بارهای وارده غلبه دارد، استفاده از وال پست عمودی ضروری میباشد. وال پست عمودی را در دهانههای بزرگ از روی تیر طبقه پایین به زیر تیر طبقه بالا در داخل میان قاب جوش می‌دهند.
وال مش یکی از انواع نوین وال پست‌ها است که به طور گسترده‌ایی به عنوان نگهدارنده دیوار مورد استفاده قرار می‌گیرد. پیشنهاد میگردد برای شناخت این نوع از نوین وال پست‌ها، مقاله جامع ” وال مش چیست و استفاده از آن چه مزایایی دارد؟ ” را مطالعه فرمایید.
- وال پست ترکیبی
وال پست ترکیبی به استفاده همزمان از دو نوع وال پست افقی و عمودی در کنار هم در سازه می‌گویند.
روش اجرای وال پست
وال پست‌ها اکثرا به صورت تیر و ستون طراحی می‌گردند البته بر اساس نوع اجرا وال پست قائم و افقی نیز وجود دارد که از وال پست قائم برای دهانه های بزرگ که از روی تیر طبقه پایین به زیر تیر طبقه بالا در دهانه جوش میشود، استفاده میگردد. وظیفه وادار قائم انتقال نیروهای حاصل از باد و زلزله از دیوار به قاب سازه است که منجر به استحکام بیشتر دیوار میشود.
در صورتی که طول دیوار 40 برابر ضخامت آن و یا ارتفاع دیوار 30 برابر ضخامت آن باشد، به منظور مقاوم سازی دیوار نصب وال پست ضروری است.
وال پست به صورت فلزی و بتنی اجرا میشوند.
استفاده از وال پست از بعد از زلزله کرمانشاه، رایج شد. بنابراین، ساختمان‌های قدیمی فاقد وال پست هستند.بدین منظور، تاکنون راهکارهای زیادی جهت تقویت دیوارهای بدون وال پست، طراحی و ابداع شده است. برای اطلاع بیشتر از این راهکارها، پیشنهاد میگردد تا مقاله ” مقاوم سازی دیوار بدون وال پست ” را مطالعه فرمایید.
در هنگام اجرای وال پست چه اشتباهات رایجی رخ می‌دهد؟
در بعضی از موارد با توجه به افزایش هزینه متریال و گران تمام شدن هزینه‌های ساخت، در اجرای وال پست تغییرات می‌دهند که منجر به رخداد اشتباهاتی میگردد که می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
• عدم اجرای پشت به پشت نبشی‌های افقی و قائم
• استفاده از میلگرد به جای نبشی برای اجرای کلاف‌های افقی
تفاوت وال پست با میلگرد بستر چه میباشد؟
همان طور که گفته شد از میلگرد بستر و وال پست به‌منظور مقاوم‌سازی و استحکام سازه‌های بتنی و فلزی استفاده میشود. اگرچه هر دو آن‌ها برای یک هدف به‌کار برده میشوند اما تفاوت‌هایی نیز با یکدیگر دارند که در زیر ذکر شده است:
• متریال سازنده وال پست و میلگرد بستر با یکدیگر متفاوت میباشد. برای ساخت وال پست‌ها از پروفیل نبشی، ناودانی، قوطی و تسمه و برای میلگردهای بستر، از میلگردی به قطر 4 میلیمتر از جنس استیل استفاده میشود.
پیشنهاد برای مطالعه
• اجرای میلگرد بستر از اجرای وال پست آسان‌تر و در مدت زمان کوتاه تری انجام میشود. به این دلیل که در فرایند اجرای وال پست از جوشکاری استفاده میشود، بنابراین زمان نصب و اجرای آن در مقایسه با میلگرد بستر طولانی‌‌تر است.
• میلگرد بستر از لحاظ قیمت نسبت به وال پست بسیار مقرون به صرفه‌تر است و هزینه اجرایی آن کمتر میباشد.
• میزان تحمل بارهای وارده وال پست در برابر نیروهای خارجی، برشی و کششی بیشتر از میلگرد بستر است.
• با توجه به اینکه نصب وال پست به دقت بالایی احتیاج دارد، اجرای آن همراه با جوشکاری و زیر نظر نیروهای ماهر و متخصص انجام میشود.
• میلگرد بستر نسبت به وال پست دارای قابلیت‌هایی مانند انعطاف‌پذیری بالا، مقاومت در برابر زنگ‌زدگی و پوسیدگی، کنترل ترک‌های ناشی از انبساط، ایجاد اتصال قوی و مقاوم‌سازی بهتر سازه است.
وال پست یا میلگرد بستر؟!
وال پست با نبشی، ناودانی یا قوطی پروفیل ساخته شده است،که برای یکپارچه عمل نمودن دیوار به کار می‌رود و هدف آن توزیع صحیح نیروهای وارد شده بر دیوار و تقویت سازه در برابر نیروهای خمشی و برشی میباشد. از انواع وال پست‌های رایج در تقاطع دیوارهای غیر سازه‌‌ای، جان پناه‌‌ها، کنار دهانههای ورودی و غیره استفاده میکنند تا در هنگام وقوع سوانح از فروپاشی دیوار جلوگیری نمایند. اما میلگرد بستر به صورت نردبانی یا خرپایی به هم جوش داده میشوند و در ملات بین دیوار آجری یا سفالی و ستون ها قرار می‌گیرد. در ساخت و ساز، از میلگرد بستر به منظور غلبه بر نیروهای کششی و فشاری استفاده میشود. پس با وجود عملکرد و هدف‌های مشابه، وال پست و میلگرد بستر از نظر ظاهر، متریال، نحوه اجرا و استانداردهای اجرا تفاوت‌هایی دارند. اخیرا مشاهده شده است که از میلگرد بستر به جای وال پست به علت نصب آسان تر، سبک تر بودن سازه، استحکام بالا و اتصال قوی دیوارها استفاده میکنند.
پیشنهاد برای مطالعه
سخن آخر
میلگرد بستر و وال پست، هرکدام کاربردهای متفاوتی دارند و سوال خیلی از افراد این می باشد که وال پست بخریم یا میلگرد؟ یا از میلگرد بستر به جای وال پست استفاده کنیم؟ برای پاسخ به این سوال‌ها باید در نظر بگیریم که استحکام و مقاومت یک سازه اولویت میباشد. با وجود تفاوت‌های جزئی، وال پست و میلگرد بستر هر دو با هدف بالابردن مقاومت سازه در برابر خطرات احتمالی مانند زلزله را بر عهده دارند.
باوجود موارد ذکر‌شده، بر اساس هزینه و بودجه خود می توانید تعیین کند که از کدام نوع برای بالابردن مقاومت سازه استفاده کنید. برای اطلاعات بیشتر، پیش از خرید می‌توانید با کارشناسان ما در تماس باشید و از راهنمایی‌های آنان برای خرید و انتخاب بهتر بهره بگیرید.
بدون دیدگاه