مبانی بهسازی لرزه ای ساختمان به کار رفته در این قسمت بر اساس ارزیابی و بهبود سطح عملکرد ساختمان است. برای این منظور هدف بهسازی تعریف شده و براساس سطوح عملکردی مورد نظر از ساختمان، هدف بهسازی لرزه ای ساختمان انتخاب می‌شود. هدف طراحی و بهسازی لرزه ای ساختمان، برای رسیدن به سطح عملکرد مورد نظر، باید براساس اصول ارزیابی و بهسازی ساختمان انجام شود.

اصول ارزیابی و بهسازی لرزه ای ساختمان، در چارچوب مبانی بهسازی به کار رفته‌ است‌. در این بخش اصول کلی فرآیند ارزیابی و بهسازی ساختمان مورد بررسی قرار می‌گیرند.

ملاحظه ویژگی‌های فنی

ویژگی‌ های فنی ساختمان قبل از اقدام به هرگونه عملیات اجرایی مقاوم سازی  باید توسط طراح و با هماهنگی کارفرما مورد بررسی و ملاحظه قرار گیرند. این ویژگی‌ها می‌تواند شامل: مشخصات اجزای سازه‌ای و غیرسازه‌ای ساختمان‌، سطوح خطر زلزله در محل ساختمان، نتایج اولیه‌ی ارزیابی مقاومت لرزه‌ای، تاریخچه‌ی بهره‌برداری گذشته و آینده‌ی ساختمان، ارزیابی نیاز و خواسته‌های بهره‌بردار، ملاحظات اقتصادی، اجتماعی و مقررات و قوانین حاکم باشد.

انتخاب هدف بهسازی لرزه ای ساختمان

انتخاب هدف بهسازی لرزه ای ساختمان از مراحل اولیه و در عین حال حائز اهمیت در فرآیند مطالعات بهسازی لرزه ای ساختمان است. لازم است طراح با بررسی دقیق و اخذ دیدگا‌ه‌های بهره‌بردار و کارفرمای پروژه، توجه به میزان اهمیت و وضعیت کاربری حاضر و پس از بهسازی ساختمان‌، ضمن ارائه گزارش فنی لازم، هدف بهسازی را انتخاب و پیشنهاد نماید. پس از ارائه گزارش فنی مبنی بر دلایل انتخاب هدف بهسازی، موارد به تصویب کارفرما می‌رسد.

نیاز یا عدم نیاز به بهسازی لرزه ای ساختمان

ساختمان‌هایی که یکی از شرایط زیر را داشته باشند نیازی به بهسازی لرزه‌ای ندارند. ساختمان‌هایی که مطابق مستندات و اطلاعات وضعیت موجود، با توجه به درجه‌ی اهمیت آن‌ها براساس آخرین ویرایش استاندارد ۲۸۰۰ ایران طراحی و با نظارت و مستندات کافی اجرا شد‌ه باشند، نیازی به ارزیابی و بهسازی لرزه ای ساختمان ندارند، مگر آنکه درجه‌ی اهمیت فعلی آن‌ها بیش از میزان مفروض در طراحی اولیه‌ی آن‌ها بوده‌ یا سطح خطر زلزله مورد نظر از سطح خطر موجود در طراحی اولیه مطابق آن استاندارد بیشتر باشد.

انتخاب روش ارزیابی و بهسازی لرزه ای ساختمان

ارزیابی و بهسازی برای رسیدن به هدف مقاوم سازی ساختمان انتخاب شده به دو روش ساده و تفصیلی انجام می‌شود.

  • روش ارزیابی و بهسازی لرزه ای ساختمان ساده

استفاده از این روش تنها برای هدف بهسازی مبنا و یا اهداف بهسازی پایینتر مجاز است. این روش تنها برای ساختمان‌هایی مجاز است که الزامات و محدودیت‌های مربوط نظیر نوع دیافراگم، سیستم سازه‌ای و تعداد طبقات را برآورده نمایند.

  • روش ارزیابی و بهسازی لرزه ای ساختمان تفصیلی

روش ارزیابی و بهسازی تفصیلی برای تمامی ساختمان‌ها قابل کاربرد است.

ارائه طرح بهسازی لرزه ای ساختمان و ارزیابی آن

طراحی برای مقاوم سازی لرزه ای ساختمان باید برحسب روش ارزیابی و بهسازی ساده یا تفصیلی انجام شود‌. طرح پیش بینی شده برای بهسازی باید با مدل تحلیلی بهسازی شد‌ه‌ی سازه مورد ارزیابی قرار گیرد. چنانچه هدف بهسازی تامین نشده باشد، باید روش انتخاب شده مورد بازنگری قرارگیرد‌. در صورت تامین هدف بهسازی، مدارک فنی لازم از جمله نقشه‌ها و دستورالعمل‌های اجرایی تهیه شوند.

بهسازی لرزه ای ساختمان ویژه

در بهسازی ویژه، نسبت به بهسازی مطلوب، عملکرد بالاتری برای ساختمان مدنظر قرار می‌گیرد. بدین منظور سطح عملکرد بالاتری برای ساختمان تحت همان سطوح خطر زلزله ی مورد استفاده در بهسازی مطلوب در نظرگرفته شده یا با حفظ سطح عملکرد مشابه با بهسازی مطلوب، سطوح خطر زلزله‌ی بالاتری در نظرگرفته می‌شود.

بهسازی موضعی

بهسازی موضعی باید با توجه به موارد زیر انجام شود.

  1. ‌بهسازی موضعی ساختمان نباید منجر به پایین آمدن سطح عملکرد قبلی ساختمان موجود شود.
  2. ‌بهسازی موضعی نباید سبب افزایش نیروهای ناشی از زلزله در اعضایی که وضعیت بحرانی دارند، شود.
  3. ‌بهسازی موضعی نباید منجر به نامنظم شدن یا افزایش نامنظمی ساختمان شود.

سطوح عملکرد اجزای سازه‌ای

سطوح عملکرد اجزای سازه‌ای شامل چهار سطح عملکرد اصلی و دو سطح عملکرد میانی است.

سطوح عملکرد اصلی عبارتند از‌

  • ‌سطح عملکرد ۱: قابلیت استفاد‌ه‌ی بی‌‌وقفه‌
  • ‌سطح عملکرد ۳: ایمنی جانی‌
  • ‌سطوح عملکرد ۵: آستانه‌ی فروریزش‌
  • ‌سطح عملکرد ۶: لحا‌ظ نشده.

سطوح عملکرد میانی عبارتند از

  • ‌سطح عملکرد ۲: خرابی محدود‌
  • ‌سطح عملکرد ۴: ایمنی جانی محدود.

روش بهسازی اجزا و معیار پذیرش آنها برحسب هر یک از سطوح فوق باید مطابق روش بهسازی ساده یا تفصیلی باشد.

  • سطح عملکرد ۱- قابلیت استفاده‌ی بی‌وقفه ‌

سطح عملکرد قابلیت استفاده‌ی بی‌وقفه به سطح عملکردی اطلاق می‌شود که پیش بینی شود در اثر وقوع زلزله محتمل، مقاومت و سختی اجزای سازه تغییر قابل توجهی پیدا نکرده و استفاد‌ه‌ی بی وقفه از آن ممکن باشد.

  • سطح عملکرد ۲- خرابی محدود ‌

سطح عملکرد خرابی محدود به سطح عملکردی اطلاق می‌شود که پیش بینی شود در اثر وقوع زلزله محتمل، خرابی در سازه به میزان محدود ایجاد شود، به گونه‌ای که پس از زلزله با انجام تعمیر بخش‌های آسیب‌دیده ادامه‌ی بهره‌برداری از ساختمان به سادگی میسر باشد.

  • سطح عملکرد ۳- ایمنی جانی ‌

سطح عملکرد ایمنی جانی به سطح عملکردی اطلاق می‌شود که پیش بینی شود در اثر وقوع زلزله محتمل، خرابی در سازه ایجاد شود، اما میزان خرابی‌ها به اندازه‌ای نباشد که منجر به خسارت جانی شود.

  • ‌سطح عملکرد ۴- ایمنی جانی محدود

سطح عملکرد ایمنی جانی محدود به سطح عمکردی اطلاق می‌شود که پیش‌بینی شود در اثر وقوع زلزله محتمل، خرابی در سازه ایجاد شود، اما میزان خرابی‌ها به اندازه‌ای باشد که منجر به خسارت جانی حداقل شود.

بهسازی لرزه ای ساختمان های بتنی
سطح عملکرد حفظ ایمنی جانی در اثر زلزله
  • سطح عملکرد ۵- آستانه‌ی فروریزش

سطح عملکرد آستانه‌ی فروریزش به سطح عملکردی اطلاق می‌شود که پیش‌بینی شود در اثر وقوع زلزله محتمل، خرابی گسترده در سازه ایجاد شود، اما ساختمان فرونریزد و تلفات جانی به حداقل برسد.

  • سطح عملکرد ۶- لحاظ نشده

چنانچه برای عملکرد اجزای ساز‌ه‌ای سطح عملکرد خاصی انتخاب نشده باشد، سطح عملکرد اجزای سازه‌ای لحا‌ظ نشده نامیده می‌شود.

سطوح عملکرد اجزای غیرسازه‌ای‌

سطح عملکرد اجزای غیرسازه‌ای ساختمان شامل پنج سطح عملکرد به شرح زیر است.

  • سطح عملکرد A: خدمت رسانی بی‌وقفه
  • سطح عملکرد B: قابلیت استفاده بی‌وقفه
  • سطح عملکرد C: ایمنی جانی
  • سطح عملکرد D: ایمنی جانی محدود
  • سطح عملکرد E: لحاظ نشده

راهبردهای بهسازی لرزه ای ساختمان

هدف بهسازی با به کار بستن معیارهای مقاوم سازی  ساختمان بر اساس راهبردی که نواقص ملاحظه شده در تحلیل لرزه ای را برطرف نماید، حاصل می‌شود. هر معیار بهسازی باید به طور توام با دیگر معیارهای بهسازی مورد ارزیابی قرار گیرد به نحوی که سازه موجود مستقلاً از تامین سطح عملکرد مورد نظر ساختمان برای سطح خطر لرزه‌ای انتخابی در قالب طرح بهسازی، اطمینان دهد. با اتخاذ روش کلی و راهبرد بهسازی لرزه ای و به کار بستن معیارهای بهسازی می‌توان به سطح عملکرد مورد نظر ساختمان و تامین هدف مقاوم سازی دست یافت.

راهبردهای زیر را می‌توان به صورت منفرد یا در ترکیب با یکدیگر برای بهسازی لرزه ای ساختمان به کار گرفت.

  • ‌اصلاح موضعی اجزای سازه که دارای عملکرد نامناسبی در زلزله هستند‌
  • ‌حذف یا کاهش بی‌نظمی در ساختمان موجود‌
  • ‌‌تامین سختی جانبی لازم برای کل سازه‌
  • ‌تامین مقاومت لازم برای کل سازه‌
  • ‌کاهش جرم ساختمان‌
  • ‌به کارگیری سیستم‌های جداساز لرزه‌ای‌
  • ‌به کارگیری سیستم‌های غیرفعال اتلاف انرژی‌
  • ‌تغییر کاربری ساختمان
بهسازی لرزه ای و افزایش سختی جانبی
بهسازی لرزه ای با افزودن دیوار برشی بتنی

تحلیل خطر و تعیین زلزله تعیین کننده

تحلیل خطر احتمالی با انتگرالگیری تلفیقی از مدل‌های احتمالی چشمه‌های لرزه‌ای و پارامترهای لرزه‌خیزی و رابطه‌‌ کاهندگی انجام می‌شود تا منحنی خطر (احتمال فراگذشت بر حسب پارامتر حرکت قوی زمین) به دست آید.

  • ‌انتخاب و اعتبارسنجی نرم افزار مناسب برای انجام فرآیند انتگرالگیری تحلیل خطر
  •  مدلسازی مناسب کلیه منابع انتشار عدم قطعیت‌های ذاتی و تصادفی و در نظرگرفتن تاثیر آنها
  • تحلیل حساسیت نتایج تحلیل خطر به منابع عمده عدم قطعیت
  • ‌تحلیل تفکیک لرزه‌ای به منظور تعیین زلزله تعیین کننده در ساختگاه
  • ‌برآورد شتاب طرح در سطوح خطر ۱ و ۲
  • تهیه طیف طبق روش موردنظر.

سیستم سازه‌ای و پیکربندی ساختمان

اطلاعات مربوط به سیستم سازه‌ای و پیکربندی ساختمان موجود شامل نوع، هندسه، ابعاد مقاطع، تعداد و آرایش میلگرد در مقاطع بتنی، جزئیات اتصال اعضا و اجزای سیستم باربر ثقلی و جانبی و همچنین اجزای غیرسازه‌ای که موثر در میزان سختی و مقاومت سازه هستند، باید جمع آوری شود. همچنین اعضای اصلی و غیراصلی سازه باید تعیین و اطلاعات مورد نیاز هر نوع با جزئیات کافی برای مدل سازی و تحلیل سازه جمع آوری و ارائه شود.

مشخصات پی و ساختگاه

مشخصات ژئوتکنیکی خاک محل ساختمان، موقعیت و هندسه شالوده و مشخصات فنی بتن و همچنین تعداد و مشخصات فنی میلگرد موجود در آن، جهت ارزیابی کفایت سازه‌ای پی باید جمع آوری شود. این اطلاعات با توجه به مدارک و گزارش‌های موجود، بازدیدهای محلی، بررسی نتایج عملیات حفاری، در صورت وجود، نمونه‌گیری و انجام آزمایش‌های صحرایی و آزمایشگاهی قابل حصول است.

بازدید از محل ساختمان برای کنترل تفاوت در مندرجات نقشه‌های ساختمان با آنچه اجرا شده است، ضرورت دارد. در صورت وجود هر گونه مغایرت، نظیر تفاوت در شرایط تکیه‌گاهی، بارگذاری، هندسه و مشخصات فنی، موارد باید بررسی شود. همچنین توجه به وجود هرگونه ضعف در عملکرد ساختمان، نظیر نشست پی، که موجب تشدید آسیب پذیری ساختمان در زمان وقوع زلزله می‌شود، ضروری است. اگر در محل ساختمان احتمال مخاطرات ناشی از ناپایداری ساختگاه نظیر روانگرایی، فرونشست، گسلش و یا زمین لغزش وجود داشته باشد و اطلاعات ژئوتکنیکی موجود جهت برآورد خطر و مقابله با کاهش آن کفایت نکند، مطالعه ی شرایط زیر سطحی ضرورت می‌یابد.

آسیب ناشی از ساختمان مجاور

در صورتی‌که احتمال آسیب دیدن ساختمان موردنظر از جانب ساختمان‌های‌ مجاور در اثر سقوط اجزای سست آن‌ها‌ مانند قطعات نما، قطعات جان پناه و غیره، ناشی از زلزله وجود داشته باشد، باید اطلاعات لازم جمع‌آوری و قسمت‌هایی از ساختمان که در معرض آسیب ناشی از برخورد آن قطعات هستند تقویت شوند. علاوه بر آن باید بررسی شود که راه‌های دسترسی ساختمان در اثر ریختن قطعات از ساختمان‌های‌ مجاور مسدود نشوند.

همچنین در صورتی‌که احتمال سرایت انفجار، آتش سوزی، نشت مواد شیمیایی و یا سایر عوامل ناشی از زلزله از ساختمان‌های ‌مجاور به ساختمان مورد نظر وجود داشته باشد، باید اطلاعات مربوطه جمع آوری و تمهیدات لازم اندیشیده شود.

روش‌های آزمایش برای ارزیابی و مطالعات بهسازی لرزه ای ساختمان

ارزیابی آسیب پذیری لرزه‌ای و انجام مطالعات بهسازی لرزه ای ساختمان نیازمند در اختیار داشتن اطلاعات کافی متناسب با ضوابط هر مرحله است. اطلاعات مورد نیاز در دو گروه اصلی قرار دارند‌.

  1. اطلاعات مربوط به خصوصیات لرزه‌ای ساختمان شامل زمان تناوب و نسبت میرایی
  2. اطلاعات مربوط به مشخصات مصالح به کار رفته در سازه ساختمان

تعیین خصوصیات بهسازی لرزه ای ساختمان

اگرچه با توجه به امکانات نرم‌افزاری موجود و ضوابط ارائه شده در آیین‌نامه‌ها امکان محاسبه‌ی زمان تناوب هر نوع سازه به صورت تحلیلی وجود دارد و نسبت میرایی ساختمان نیز بسته به نوع سازه، اتصالات و مصالح آن از مراجع مربوطه قابل استخراج است، لیکن در صورتی که بسته به شرایط ساختگاه، حساسیت پروژه و امکانات کارفرما، تعیین خصوصیات لرزه‌ای واقعی ساختمان‌ها ضرورت یابد، می‌توان با استفاده از روش ثبت ارتعاشات محیطی در این خصوص اقدام نمود. بدیهی است آزمایش باید با استفاده از دستگاه کالیبره شده مورد تایید و توسط افراد باتجربه انجام پذیرد و اطلاعات ثبت شده توسط کارشناس مجرب با استفاده از نرم افزار مربوطه تحلیل و نتیجه‌گیری شود.

آزمایش‌های غیر مخرب در بهسازی لرزه ای ساختمان

آزمایش های غیر مخرب به تمامی روش‌های بررسی اطلاق می‌شود که اجازه می‌دهند ارزیابی مشخصات و خصوصیات فنی و یا نقص در مصالح (فولادی، جوش، بتنی و بنایی) بدون نمونه‌برداری و ایجاد هر گونه اختلال در عملکرد سازه انجام پذیرد. وسایل این نوع آزمایش‌ها عمدتاً قابل حمل هستند. در ارتباط با آزمایش‌های غیرمخرب باید توجه شود که کار با دستگاه‌ها و تجهیزات مناسب در هر مورد توسط کارشناسانی با تجربه‌ی کافی در انجام صحیح آزمایش و تفسیر قابل اتکای نتایج انجام پذیرد.

آزمایش‌ غیر مخرب در بهسازی لرزه ای ساختمان با دستگاه الترااسونیک
تست غیر مخرب التراسونیک در ساختمان بتنی

آزمایش‌های غیرمخرب در اعضا و اجزای فولادی

در اعضا و اجزای فولادی به کمک آزمایش‌های غیرمخرب، عمق ترک‌ها و شیارهای مویی، ضخامت پوشش (رنگ)، عمق زنگ زدگی (خوردگی فولاد)، مقاومت گسیختگی سطحی فولاد و غیره ارزیابی می‌شود. آزمایش‌های پیشنهادی برای این منظور مشابه آزمایش‌های غیر مخرب در ارزیابی کیفیت جوش است.

در مورد ارزیابی کیفیت جوش، یکنواختی جوش اساساً به وسیله‌ی بازرسی چشمی تایید می‌شود. بازرسی چشمی، حتی برای ارزیابی جوش اتصالاتی که آزمایش آنها کاملاً به صورت غیرمخرب تعیین شده باشد، کماکان بخش مهمی از کنترل کیفیت را تشکیل می‌دهد و در درجه‌ی اول اهمیت قرار دارد. در ارزیابی کیفی جوش، آزمایش‌هایی نظیر رادیوگرافی با اشعه، امواج مافوق صوت، ذرات مغناطیسی، نفوذ مایع و غیره با رعایت محدودیت‌های مربوط مورد استفاده قرار می‌گیرد.

آزمایش‌های غیرمخرب در اعضا و اجزای بتنی

در اعضا و اجزای بتن مسلح، به کمک آزمایش‌های غیر مخرب، ارزیابی یکنواختی بتن، تخمین مقاومت فشاری بتن، مشخصات بتن، نواقص داخل آن، تعیین محل و قطر آرماتورها و غیره صورت می‌گیرد. به منظور ارزیابی مقاومت فشاری بتن از آزمایش‌هایی نظیر چکش اشمیت، نفوذ در بتن با کمک تفنگ مخصوص، اندازه‌گیری سرعت عبور موج مافوق صوت، بیرون کشیدن میله از بتن و غیره استفاده می‌شود.

در شناسایی نواقص داخل بتن، روش‌هایی نظیر انعکاس صوت، سرعت عبور موج مافوق صوت، ضربه‌ی مکانیکی، رادیوگرافی و غیره را می‌توان به کار برد. محل و قطر آرماتورها با انجام آزمایش‌های الکترومگنتیک، رادیوگرافی و غیره قابل تعیین است.

‌آزمایش‌های غیرمخرب در اعضا و اجزای مصالح بنایی

در اعضا و اجزای مصالح بنایی، به کمک آزمایش‌های غیرمخرب، تغییرات در چگالی و مدول ارتجاعی مصالح بنایی و همچنین وجود ترک‌ها، انقطاع در آجر چینی و غیره را می‌توان ارزیابی نمود.

آزمایش‌های مخرب‌ در بهسازی لرزه ای ساختمان

آزمایش‌های مخرب با نمونه‌برداری از اعضا و یا اجزای سازه و انجام آزمایش در آزمایشگاه صورت می‌پذیرد. نمونه‌برداری باید با پیش بینی تمهیدات لازم برای جلوگیری از بروز هر گونه ناپایداری در سازه از نقاطی باشد که تحت کمترین تنش قرار دارند و آن نقاط بعد از نمونه برداری سریعاً قابل ترمیم باشند.

با توجه به مشکلات اجرایی، خطرات احتمالی، زمان و هزینه‌ی انجام آزمایش‌های مخرب از یکسو و امکانات موجود برای انجام آزمایش‌های غیر مخرب از سوی دیگر، باید سعی شود تا حتی المقدور با انجام آزمایش‌های غیر مخرب و با استفاده از اسناد و مدارک مربوط، تعداد آزمایش‌های مخرب به حداقل ممکن تقلیل یابد.

گسلش

در صورت وجود گسل در ساختگاه مورد مطالعه، گردآوری اطلاعات لازم از جمله موارد زیر برای تصمیم‌گیری در مورد امکان یا عدم امکان بهسازی لرزه ای ساختمان در هدف مقاوم سازی لرزه ای ساختمان مورد نظر ضروری است.

  • ‌درجه فعالیت گسل؛
  • ‌نوع گسل (امتداد لغز، عادی، معکوس یا تراست فشاری)؛
  • ‌جهت حرکت گسل؛
  • ‌اندازه جابجای یهای قائم و افقی برمبنای سطح خطر انتخابی زلزله؛
  • ‌طول و عرض منطقه خرد شده گسلی.

روانگرایی

در هنگام وقوع زمین‌لرزه در زمین‌های حاوی خاک‌های ماسه‌ای کم تراکم و اشباع، فشار آب حفره‌ای می‌تواند به حدی افزایش یابد که خاک مقاومت برشی خود را از دست بدهد، این پدیده به روانگرایی موسوم است. جهت برآورد پتانسیل روانگرایی خاک در محل ساختمان تعیین دقیق وضعیت لایه‌های زیرسطحی خاک و عمق آب زیرزمینی لازم است. اطلاعات کلیدی در این بررسی عبارتند از: مشخصات ژئوتکنیکی محل، تراز سطح آب زیرزمینی و تغییرات آن، نوع و میزان تراکم خاک.

در بررسی پتانسیل خطر روانگرایی در یک ساختگاه، ابتدا باید معلوم شود که آیا اساساً وقوع این پدیده در آن ساختگاه محتمل است یا خیر. به طور کلی احتمال وقوع روانگرایی در آبرفت های جوان بیش از آبرفت‌های قدیمی است.

فرونشست

ممکن است زلزله موجب نشست در نواحی محدود یا وسیعی از سطح زمین شود. این نشست می‌تواند در اثر روانگرایی در خاک‌های دانه‌ای سست اشباع و یا تراکم در خا‌ک‌های دانه‌ای سست غیراشباع باشد. علاوه بر آن ممکن است زلزله موجب فروریزش فضاهای باز زیرزمینی از قبیل معادن، تونل‌ها، قنوات، غارها و حفرات کارستی شود و در نتیجه نشست قابل توجهی در محدوده بزرگی به وجود آید که به چنین مواردی فرونشست گفته می‌شود. فرونشست ممکن است موجب وقوع نشست‌های نامساوی در پی و ناپایداری در سازه شود. تغییر مکان قابل قبول ناشی از فرونشست، متناسب با سطح عملکرد سازه و نیز قابلیت و توانایی سازه جهت پذیرش تغییر مکان‌های یکسان یا نامساوی شالوده تعیین می‌شود.

زمین لغزش و سنگ ریزش

زمین لغزش به حرکت توده‌ای خاک یا سنگ برروی شیب‌ها به سمت پایین دست و سنگ ریزش به فرو افتادن قطعات کوچک تا بسیار بزرگ سنگ اطلاق می‌شود. بروز زمین لغزش می‌تواند باعث ناپایداری کلی یا تخریب ساختمان یا حرکت کلی یکسان یا متفاوت شالوده ساختمان شود. ارزیابی پتانسیل این مخاطرات نیازمند آگاهی کامل از شرایط ژئوتکنیکی لایه‌ها و سازندهای مختلف زمین است. در صورت حصول تمامی موارد ذیل، نیازی به بررسی پایداری شیب محل پروژه از نظر زمین لغزش و سنگ ریزش نیست.

  • ‌زمین با شیب کمتر از ۱ قائم به ۴ افقی (مگر آن که زمین مستعد روانگرایی باشد و یا خاک منطقه حساس باشد)‌
  • عدم وجود مورفولوژی لغزشی و عدم وجود سابقه ناپایداری شیب‌ها در منطقه؛‌
  • عدم وجود سازندهای با پتانسیل لغزش و سنگ ریزش.

مدل سازی تحلیلی ساختمان

اطلاعات جمع آوری شده از بررسی وضعیت موجود ساختمان باید در تهیه‌ی مدل تحلیلی ساختمان و برآورد رفتار لرزه‌ای آن مورد استفاده قرار گیرد. هرگاه در بازرسی وضعیت موجود، هیچ گونه خسارت، تغییر و یا انحرافی در مقایسه با نقشه‌های اجرایی مشاهده نشود، در مد‌ل‌سازی، مقاطع اعضا کاملاً مطابق با نقشه‌های اجرایی در نظر گرفته خواهند شد. اما در صورت وجود تفاوت و یا موجود نبودن نقشه‌های اجرایی، مبنای مد‌ل‌سازی بر اساس ابعاد اندازه‌گیری شده در بازرسی وضعیت موجود خواهد بود.

بهسازی پی

روش انتخابی برای بهسازی پی باید هماهنگ با روش بهسازی لرزه ای ساختمان و ضوابط و اصول کلی باشد. این هماهنگی به معنی تضمین این مساله است که بهسازی مجموعه‌ی سازه و پی منجر به تامین سطح عملکرد سازه تحت سطح خطر انتخابی می‌شود. هنگامیکه اجزا‌ی جدیدی به سازه اضافه می‌شود، پی این اجزا در مدلسازی پی ساختمان باید در نظر گرفته شود. اگر روش بهسازی پی به گونه‌ای است که هر بخش از پی بهسازی شده نوعی از بارها را تحمل می‌کند (مثلا بر بخش قدیمی بارهای ثقلی و بر بخش جدید بارهای زلزله وارد می‌شود)، باید این بخش‌ها به نحو مناسب و به طور مجزا مدلسازی شوند. اثرات بهسازی پی روی سختی، مقاومت و انعطاف‌پذیری آن باید در مدل تحلیلی سازه‌ی بهسازی شده در نظر گرفته شوند. سازگاری اجزای جدید و موجود باید تحت تغییر مکا‌ن‌های متناسب با سطح عملکرد انتخابی کنترل شود.

سوالات متداول

هدف از بهسازی لرزه ای چیست ؟

بطور کلی هدف از بهسازی اصلاح و بهبود عملکرد سازه در برابر زلزله احتمالی است که با ترمیم و مقاوم سازی عناصر موجود در سازه مورد نظر اقدام می شود.

چرا بجای نوسازی بهسازی را انتخاب می کنیم؟

نوسازی علاوه بر تحمیل هزینه های گزاف و غیر اقتصادی موجب صرف زمان زیاد برای رسیدن به نقطه بهره برداری می شود اما با بهسازی سازه های موجود علاوه بر ترمیم و مقاوم سازی آنها باعث ذخیره مالی و زمانی و صرف هزینه ها برای امورات مفید دیگر می شود. سالهاست دنیا بجای نوسازی بسمت بهسازی سازه های موجود در حرکت است.

راهکارهای بهسازی لرزه ای ساختمان کدام است؟

مقاوم سازی عناصر ضعیف سازه ، تامین سختی جانبی لازم برای سازه ی موجود ، افزایش مقاومت کل ساختمان ، کاستن از جرم کلی ساختمان ، استفاده از جداگرهای لرزه ای ، بکارگیری سیستم های غیرفعال اتلاف انرژی ، اجرای انواع روش های مقاوم سازی ساختمان ، تغییر کاربری سازه

محصولات مرتبط

راهکارهای مرتبط

5/5 - (10 امتیاز)